130428 初版 130428 更新
トップページ

3元連立1次方程式 \(\left\{\begin{array}{l} a_{11}x+a_{12}y+a_{13}z=p_1\cr a_{21}x+a_{22}y+a_{23}z=p_2\cr a_{31}x+a_{32}y+a_{33}z=p_3\cr \end{array}\right.\) の解について考察しよう。
下2つの式より,
\( \left\{\begin{array}{l} a_{22}y+a_{23}z=p_2-a_{21}x\\ a_{32}y+a_{33}z=p_3-a_{31}x\\ \end{array} \right. \)で,
\(\Delta_{11}= \begin{array}{|cc|} a_{22} & a_{23}\\ a_{32} & a_{33}\\ \end{array} \)とおいて,クラーメルの公式により,
\(\Delta_{11}\cdot y= \begin{array}{|cc|} p_2-a_{21}x & a_{23}\\ p_3-a_{31}x & a_{33}\\ \end{array} = -x\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{23}\\ a_{31} & a_{33}\\ \end{array} +\begin{array}{|cc|} p_2 & a_{23}\\ p_3 & a_{33}\\ \end{array} \)
\(\Delta_{11}\cdot z= \begin{array}{|cc|} a_{22} & p_2-a_{21}x\\ a_{32} & p_3-a_{31}x\\ \end{array} = x\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{22}\\ a_{31} & a_{32}\\ \end{array} -\begin{array}{|cc|} p_2 & a_{22}\\ p_3 & a_{32}\\ \end{array} \)
(行列式の性質を使っている)
したがって,
\( x\left( a_{11}\cdot \Delta_{11} -a_{12}\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{23}\\ a_{31} & a_{33}\\ \end{array} +a_{13}\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{22}\\ a_{31} & a_{32}\\ \end{array} \right)\) \(= p\cdot \Delta_{11} -a_{12}\ \begin{array}{|cc|} p_2 & a_{23}\\ p_3 & a_{33}\\ \end{array} +a_{13}\ \begin{array}{|cc|} p_2 & a_{22}\\ p_3 & a_{32}\\ \end{array} \)
記号の作り方を考えると,
\( \begin{array}{|ccc|} a_{11} & a_{12} & a_{13}\\ a_{21} & a_{22} & a_{23}\\ a_{31} & a_{32} & a_{33}\\ \end{array} =a_{11}\ \begin{array}{|cc|} a_{22} & a_{23}\\ a_{32} & a_{33}\\ \end{array} -a_{12}\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{23}\\ a_{31} & a_{33}\\ \end{array} +a_{13}\ \begin{array}{|cc|} a_{21} & a_{22}\\ a_{31} & a_{32}\\ \end{array} \)
とするのが妥当だろう。 逆にこれを3次の行列式の余因子展開という。
そして,
\( \begin{array}{|ccc|} a_{11} & a_{12} & a_{13}\\ a_{21} & a_{22} & a_{23}\\ a_{31} & a_{32} & a_{33}\\ \end{array} =a_{11}a_{22}a_{33} +a_{12}a_{23}a_{31} +a_{13}a_{21}a_{32} -a_{11}a_{23}a_{32} -a_{12}a_{21}a_{33} -a_{13}a_{22}a_{31} \)
であるが,サラスの方法という覚え方がある。 3次の行列式にも2次と同様の性質がある。

とりあえず,
行列式は,連立1次方程式の 解の存在についての条件を語る式である。