数列と関数の考えは、ほとんど違わないと思う。
図形と並ぶ,数学で取り扱う基本的な事柄だと思う。
階差をとる考えは,一般項の特徴を見抜く,関数で言えば,微分に相当する考えである。
和の考えは,関数で言えば,積分に相当する考えである。
Σ という記号
数列 {an} の 初項から第n項までの和を
\(\displaystyle{\sum_{k=1}^{n}a_k}\) とかく。
すなわち,\(\displaystyle{\sum_{k=1}^{n}a_k=a_1+a_2+a_3+\cdots+a_n}\)
Σ 記号はどんどん使って慣れたほうがいい。
そのうち,そんなものかと思うようになる。
恐れをなして使わないほうがますます疎遠になる。
\(\displaystyle{S_n=\sum_{k=1}^{n}a_k}\) とする。
数列1
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| an | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| Sn | 
1 | 
3 | 
6 | 
10 | 
15 | 
21 | 
28 | 
36 | 
 
数列2
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| an | 
1 | 
3 | 
5 | 
7 | 
9 | 
11 | 
13 | 
15 | 
| Sn | 
1 | 
4 | 
9 | 
16 | 
25 | 
36 | 
49 | 
64 | 
 
数列3
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| an | 
1 | 
2 | 
4 | 
8 | 
16 | 
32 | 
64 | 
128 | 
| Sn | 
1 | 
3 | 
7 | 
15 | 
31 | 
63 | 
127 | 
255 | 
 
数列4
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| an | 
1 | 
\(\dfrac{1}{2}\) | 
\(\dfrac{1}{4}\) | 
\(\dfrac{1}{8}\) | 
\(\dfrac{1}{16}\) | 
\(\dfrac{1}{32}\) | 
\(\dfrac{1}{64}\) | 
\(\dfrac{1}{128}\) | 
| Sn | 
1 | 
\(\dfrac{3}{2}\) | 
\(\dfrac{7}{4}\) | 
\(\dfrac{15}{8}\) | 
\(\dfrac{31}{16}\) | 
\(\dfrac{63}{32}\) | 
\(\dfrac{127}{64}\) | 
\(\dfrac{255}{128}\) | 
 
数列5
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
5 | 
6 | 
7 | 
8 | 
| an | 
1 | 
\(\dfrac{1}{3}\) | 
\(\dfrac{1}{6}\) | 
\(\dfrac{1}{10}\) | 
\(\dfrac{1}{15}\) | 
\(\dfrac{1}{21}\) | 
\(\dfrac{1}{28}\) | 
\(\dfrac{1}{36}\) | 
| Sn | 
1 | 
\(\dfrac{4}{3}\) | 
\(\dfrac{3}{2}\) | 
\(\dfrac{8}{5}\) | 
\(\dfrac{5}{3}\) | 
\(\dfrac{12}{7}\) | 
\(\dfrac{7}{4}\) | 
\(\dfrac{16}{9}\) | 
 
和とは本来は逐次的,帰納・再帰的考えである。
如何にか上手く一気に初項から第 n 項までの和を求めたいと思う。
高校なら,一度といわず何度でも
式でちゃんとやってみたい。
\(S_{1}=a_1\), 
\(n\geqq 2\) のとき \(S_{n}=S_{n-1}+a_n\)
逐次的(successive)計算
\(S_{2}=S_{1}+a_2=a_1+a_2\)
\(S_{3}=S_{2}+a_3=a_1+a_2+a_3\)
\(S_{4}=S_{3}+a_4=a_1+a_2+a_3+a_4\)
\(S_{5}=S_{4}+a_5=a_1+a_2+a_3+a_4+a_5\)
…
\(S_{n}=S_{n-1}+a_{n}=\displaystyle{\sum_{k=1}^{n-1}a_k+a_n=\sum_{k=1}^{n}a_k}\)
帰納的(inductive) 再帰的(recursive)計算
\(S_{n}=S_{n-1}+a_{n}\)
\(S_{n-1}=S_{n-2}+a_{n-1}\), \(S_{n}=S_{n-2}+a_{n-1}+a_n\)
\(S_{n-2}=S_{n-3}+a_{n-2}\), \(S_{n}=S_{n-3}+a_{n-2}+a_{n-1}+a_n\)
…
\(S_{3}=S_{2}+a_{3}\), \(S_{n}=S_{2}+\displaystyle{\sum_{k=3}^{n}a_k}\)
\(S_{2}=a_{1}+a_{2}\), \(S_{n}=a_{1}+\displaystyle{\sum_{k=2}^{n}a_k=\displaystyle{\sum_{k=1}^{n}a_k}}\)
\(S_{2}-a_{1}=a_2\)
\(S_{3}-S_{2}=a_3\)
\(S_{4}-S_{3}=a_4\)
\(S_{5}-S_{4}=a_5\)
…
\(S_{n}-S_{n-1}=a_n\)
両辺それぞれ和を取る。
\(S_{n}-a_{1}=a_2+a_3+\cdots+a_{n}\)
すなわち,\(S_{n}=a_{1}+a_2+a_3+\cdots+a_n\)
表では
| n | 
1 | 
2 | 
3 | 
4 | 
… | 
\(n\) | 
| an | 
\(a_1\) | 
\(a_2\) | 
\(a_3\) | 
\(a_4\) | 
… | 
\(a_n\) | 
| Sn | 
\(a_1\) | 
\(S_1+a_2\) | 
\(S_2+a_3\) | 
\(S_3+a_4\) | 
… | 
\(S_{n-1}+a_n\) |